Kavalcının dersi…

(Film yazıları)

‘Fareli Köyün Kavalcısı‘nda başrolleri Eric Idle ve Tony Van Bridge paylaşıyorlar. TV filminin yönetmenliğini ise Nicholas Meyer yapmış.

Kendi hallerinde mutlu yaşamakta olan Hamelin köyü halkının başına hiç beklemedikleri bir felaket gelir: Bütün köyü fareler basar. Önceleri yalnızca kilerlerine yiyecek dolaplarına dadanan farelerle giderek her yerde, hatta uykuya yatırdıkları çocuklarının beşiklerinde bile karşılaşmaya başlarlar. Öyle çokturlar ki, tek güvendikleri dostları kediler de bir işe yaramaz. Sonunda köy meclisini toplayıp farelerden kendilerini kurtaracak birini görevlendirmeye karar verirler. Bula bula bir kavalcıyı bulurlar. Ona yüksek bir ücret önerirler. Kavalcı kavalını çıkartıp üflemeye başlar. Kavalın sesi köyün kuytularına yayıldıkça fareler birer ikişer ortaya çıkıp kavalcının peşine takılırlar. Kavalcı ırmağa doğru yürür. Akıntının hızlı olduğu bir yerden suya girer. Fareler de onu izlerler ve akıntıyla sürüklenip giderler. Köy halkı ferahlamıştır. Hiç ummadıkları bir garip adam, üstelik yalnızca bir kaval çalarak onları en büyük dertlerinden kurtarmıştır. Kavalcı ücretini ister, ama köylüler yan çizerler. Bir kaval çalmaya da o kadar para vermeyi kendilerine yediremeyip pazarlığa kalkışırlar. Kavalcı çok kızar ve onlara asla unutamayacakları bir ders vermeye karar verir…

“Fareli Köyün Kavalcısı”, bir onaltıncı yüzyıl Alman masalıdır. Daha sonra Robert Browning (1812-89) tarafından manzum olarak yazılıp 1842’de yayımlanmıştır. Masalın konusuna çeşitli ülkelerde birçok halk masalında rastlanır: Köyün karşılaştığı bir sorunu çözmekle yükümlendirilen büyü yeteneğine sahip bir kişi hizmetinin karşılığını alamayınca öcünü köylünün çocuklarını ya da hayvanlarını toparlayıp götürmekle alır. Lorch adlı bir Alman köyünü konu alan bir başka masalda yine böyle biri, köyü basan karıncaları yok eder, ama ücretini alamaz. Bunun üzerine köylülerin domuzlarını göle götürüp boğar. Daha sonra gelen bir kömürcü de bu kez köyü çekirgelerden kurtarır ve o da parasını alamayınca köylünün koyunlarını aynı şekilde ortadan kaldırır. Son olarak yaşlı bir adam da köyü farelerden kurtarır. Bir türlü akıllanamayan köylüler onun da parasını vermeyince bu kez çocuklarından olurlar.

Bu masalın kaynaklanmış olabileceği düşünülen olaylardan biri 1212 yılında Fransa ve Almanya’dan toplanan çocuklardan oluşturulan Haçlı Ordusu felaketidir. Bu olayda binlerce çocuk daha ülkelerinin sınırlarını bile aşamadan açlık ve hastalıktan kırılmışlardır. Başka bir görüşe göre 1260 yılında Almanya’da Minden ve Sedemünd köylüleri arasında bir kan davası sonucunda genç ve çocukların büyük bir bölümünün ölmesi, bu masala kaynaklık etmiştir.