Doğa Dizisi. Abra Yayınları. Hazırlayanlar: Dilsaz Kocatürk, Dilek Molbay, Resimler: Ebru Öztaylan, 2001.
Çocuklara yönelik bilim kitaplarının yetersizliğini dile getirmek istediğimizde ilk aklımıza gelen, özellikle ilköğretim dönemindeki ders kitaplarının durumu olur. Eğitimin zenginliği açısından, okullarda derslerde kullanılan ders kitaplarıyla birlikte mutlaka ‘yardımcı ders kitapları’ kategorisine giren destekleyici yayınlara da ihtiyaç vardır. Bu kitaplar, kuşkusuz müfredat ve Milli Eğitim politikalarıyla uyumlu olmak zorundadır, ancak yalnızca ders saatleri içinde kullanılmak zorunda olmadıklarından, sınav ve sınıf geçme gerilimi de içermediklerinden, çocuğun (ve anne babanın) okul dışında gönüllü olarak yararlanmasına açık kaynakları oluştururlar.
Bu kategorideki kitapların üretimi ise yayıncılık açısından çoğu kez cazip değildir. Okul masraflarının altında ezilen anne baba, yalnızca okulun talep ettiği ders kitaplarının yeterli olmasını ister. Öğretmenler bu baskı nedeniyle ders kitapları dışında bir kitabı çocuklara önermekten çekinirler. Ders kitapları kadar yaygın bir piyasa edinemeyeceği için yayıncı da bu türden kitapların Talim Terbiye onayı alması için gereken emek, para ve zamanı harcamak istemez.
Bütün bu durdurucu etkenler nedeniyle, doğabilimleri, fen bilimleri, sosyal bilimler gibi alanlarda çocuklara destekleyici ek bilgiler sağlayacak yayınlar seyrek olarak üretilir. Üstelik, bu tür kitapların maliyetleri öteki tür yayınlardan daha yüksektir, çünkü çocuğun kendi gönüllü ilgisiyle kullanması amaçlandığından, okuldaki ders kitaplarından, ya da televizyondaki belgesellerden daha etkileyici olmak zorundadırlar. Yani, daha çok resim ve grafik, daha açık ve daha güncel bilgiler.
İşte bu nedenlerle bu tür yayınların üretimi bireysel yayıncılığın sınırlarını zorlar. Yani çocuklara öykü kitapları yayımlamak için tek bir kişi bile yetebilecekken, bilimsel nitelikte kitapların üretimi uzmanlıklardan oluşan bir ekip çalışması gerektirir.
Bu türden kitaplar yayın hayatımıza çeviri yoluyla da kazandırılabilir. Çocuklara yönelik yayımcılıkta bizden daha ilerde olan ülkelerde bilimsel içerikle eğitim kitapları üretimi son derece ileri noktalardadır. Bu ülkelerin yayıncılarıyla anlaşarak, ya Türkiye’de, ya da onlarla birlikte başka bir ülkede ‘birlikte üretim’ yöntemiyle kitaplar basılıp Türkiye pazarına sunulabilir. Bütün bunları düşündürten kitaplar Abra Yayınları’nın Doğa dizisi adını verdiği dizinin 5 kitabı. Toprak Canlıları, Suyun Öyküsü, Havanın Öyküsü, Toprağın Öyküsü ve Su Canlısı adlı kitaplar büyük boy, mukavva ciltli, kuşe kağıda basılmış ve tümüyle renkli resimli. Kitapları tümünü resimleyen Ebru Öztaylan’ın doğadaki ayrıntıları olduğu gibi resimleme konusunda çok çalıştığı, özellikle Su Canlıları kitabında daha da çok çalıştığı anlaşılıyor.
Kitaplarda öykü tarzında bir anlatıma sayfa altlarındaki ansiklopedik bilgiler eşlik ediyor. Kitapların tümü bilgi içeriği olarak da, bilginin sunuluşu bakımından da özenli. Gönül ister ki, kütüphanelerimizde ve kitapçılarımızda, daha da önemli anne babaların ve öğretmenleri tercihlerinde hak ettikleri yeri bulsunlar, çünkü ancak o zaman bu tür projelerin çoğalması mümkün olacak.