Çocuklarda ‘öğrenme güçlüğü’ bizde henüz kendini kabul ettirmiş özel bir durum değil. Çocuk ya ‘tembeldir’, ya da ‘aklı havadadır’ ve hiç ‘ders çalışmadığı için’ öğrenemiyordur.
Öğrenme güçlüğü’ ile ilgili olarak Georgetown Üniversitesi Tıp Merkez’inden psikiyatri profesörü Larry B. Silver kampanyayı duyurmak için oluşturulan sitenin girişinde şu bilgileri veriyor:
Beynin farklı yapılanması ya da farklı çalışması sonucunda ortaya çıkar. Kişinin konuşma, dinleme, okuma, yazma, akıl yürütme, anımsama, bilgiyi organize etme ve matematik becerilerini olumsuz etkiler. Gözle teşhis edilebilmesi güçtür. Tedavi edilemez ve ömür boyu sürer. Ancak yerinde destek ve katkıyla öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar okulda ve hayatta başarılı olabilirler. ABD’de her yedi kişiden birinde öğrenme güçlüğünün bir türü vardır. En yaygın öğrenme güçlüğü türü temel okuma ve dil becerilerine ilişkindir.”
Uzmanlara göre okuma hayal etme, düşünme ve dil becerilerini geliştiriyor. Zamanında teşhis edildiğinde öğrenme güçlüğü çeken çocukların %67’si ortalama ve ortalama üstü bir düzeye getirilebiliyor.
Önümüz yaz. Anne babalar çocuklarının, bir yerlere çırak olarak verilenleri saymazsak, koca yazı ‘hayta gibi’ dolaşarak geçirmek yerine, oturup bir iki kitap okumalarını istiyorlar.
Yaz, çocuklar için dinlenme demek, eğlenme demek. Bu nedenle, okuma etkinliğinin işkenceye dönüştürülmemesi çok önemli. Bunun yolu da çocuğa güzel ve eğlenceli kitaplar sunmaktan geçiyor.
İşte bazılarını yukarda sözü edilen kampanyanın tanıtım makalesinden aldığımız birkaç öneri:
Çocuğunuzla birlikte her gün yüksek sesle kitap okuyun.
Evde, kapının önünde, plajda, bahçede, parkta, uygun olan her yerde yüksek sesle kitap okuyun. Çocuğunuzun da size okumasını sağlayın.
Örnek olun. Anne baba çocuk için iyi bir model olabilmeli. Ortalıkta bolca kitap, dergi, gazete bulundurun. Televizyonu kapatın.
Çocuğunuzun okuduğu kitabı siz de okuyun ve üzerinde konuşun. Zihinsel ve düşünsel kapasiteyi geliştirmenin en iyi yollarından biri budur.
Bırakın çocuğunuz kendi okuyacağı kitabı kendisi seçsin. Kendi tercihlerinizi çocuğa zorla okutmaya çalışmanın hiçbir yararı yok.
Özellikle okuma ile arası hoş olmayan çocuklar için kaset kitaplar alın.
Çocuğunuzu düzenli olarak kütüphaneye götürün.
Çocuğunuzun beğendiği bir çocuk dergisi varsa, onu abone yapın.
Çocuğunuzun yaz boyunca en çok özleyeceği okul arkadaşlarıyla temas sağlayıp onları mektup (veya e-posta) arkadaşlığı kurmaya teşvik edin.
Bir yerden bir yere giderken karşınıza çıkan trafik işaretleri, reklam panoları, dükkan tabelaları gibi yazı içeren her tür ortamdan yararlanarak yüksek sesle okuma pratiği yapın.
Sözcüklerle oynayın. Konuşma sırasında ortaya çıkan sözcük oyunlarından, kafiyelerin hoşluğundan yararlanarak eğlenceler yaratın.
Bir yaz günlüğü tutmaya özendirin. İçine yazın yaptığı her şeyle ilgili fotoğraflar, kartpostallar,
Kitapçı gezin. Her kentte yok, tamam, ama büyük kentlerde artık çok sayıda nitelikli kitapçı (Remzi, Net, Nezih, Dünya Gençlik Merkez’i, D&R ve İstiklal caddesine sıralanmış çok sayıda kitapevi) var. Ayrıca birçok (süper gross vb) büyük marketinde kitap reyonu (Migros’lar, Toys’R’us mağazaları) var. Bu ikinci kategorideki reyonlar, buralara kitap sağlayan dağıtımcı kuruluşların çocuk kitapları konusuna vakıf olmamaları nedeniyle çok zayıf. Aslında bu büyük bir kayıp, çünkü olağan alışverişleri arasına bir iki çocuk kitabını pekala dahil edebilecek bilinçte anne baba sayısı hiç az değil. Ama bu insanlar da haklı olarak dağıtım kuruluşunun kendi yayınlarıyla doldurduğu hareketsiz raflara bir iki göz attıktan sonra bir daha uğramıyor bile.
Yazarlara ulaşın. Birlikte okuduğunuz bir kitabın yazarına ulaşmanın (telefon, mektup, e-posta) bir yolunu bulun ve kitapla ilgili düşüncelerinizi onunla paylaşın. Bu tür ilişkiler kitapla daha sıcak ilişki kurulmasını sağlar.
İnternetten yararlanın. İnternet üzerinde kitap tanıtan ve satan birçok site var. Bu sitelere girip tanıtılan kitapları birlikte inceleyin. Arada bir kitap sipariş edin. Örneğin, ‘www.ideefixe.com’ adlı sitede her tür kitabı açıklamalarıyla ve indirimli olarak bulmanız mümkün. Üstelik bugünlerde bu sitede bilinçli hazırlanmış bir liste ile sunulan bir ‘yaz kitapları kampanyası’ var.
Bütün bunlar zaman ve enerji istiyor tabii, ancak şunu da kabul etmek gerekir ki, yetişkinler nasıl kendi eğlenceleri için ne yapıp edip zaman buluyorlarsa, çocuklar için de bunu yapmak zorundalar. Ne yazık ki, bunun kolay (veya satın alınabilir) bir başka yolu yok.